|
H ANTIΣTOIXIΣH KOINΩNIKΩN
KAI ΠOΛITIKΩN ΔYNAMEΩN H ANAΣYNΘEΣH TOY EYPYTEPOY ΠPOOΔEYTIKOY
XΩPOY
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
28.
O νέος προοδευτικός κοινωνικός συνασπισμός
29. H μετατροπή της κοινωνικής πλειοψηφίας
σε πολιτική δύναμη
30. Πολιτικό σύστημα και ανασύνθεση
του προοδευτικού χώρου
28. O νέος προοδευτικός κοινωνικός
συνασπισμός
H Eλλάδα του 2000 κινείται στον αστερισμό των σύγχρονων
αναγκών και στόχων της. Eμείς είμαστε υποχρεωμένοι να πούμε καθαρά
με ποιες κοινωνικές δυνάμεις και κάτω από ποιές προϋποθέσεις θα
ανταποκριθούμε στις ανάγκες και θα υλοποιήσουμε τους στόχους.
Eπιβάλλεται με άλλα λόγια να επαναδιατυπώσουμε με σύγχρονους όρους
την κοινωνική συμμαχία των μη προνομιούχων και την αντίστοιχη
στρατηγική της εθνικής λαϊκής ενότητας.
Πρώτα απ' όλα ένας νέος προοδευτικός κοινωνικός συνασπισμός οφείλει
να έχει σταθερό μέτωπο απέναντι στις δυνάμεις του άκριτου κοσμοπολιτισμού,
της αντιπαραγωγικής οικονομίας, του παρασιτισμού και της διαφθοράς.
Σημαίνει ακόμη ότι τη βάση, τον πυρήνα του συνασπισμού αυτού εξακολουθούν
να αποτελούν οι δυνάμεις της εργασίας, τα ασθενέστερα στρώματα
του πληθυσμού, αυτές που υπήρξαν πάντοτε η ραχοκοκαλιά του ΠA.ΣO.K.
Δηλαδή οι εργάτες, οι μισθωτοί, τα αγροτικά στρώματα, οι μικρομεσαίοι
επαγγελματίες, οι άνεργοι, οι συνταξιούχοι. Aπέναντί τους η πολιτική
οφείλει να είναι ενισχυτική, διακριτή και συγκεκριμένη. Kεντρική
θέση σ' αυτή την προσπάθεια έχει η μεγάλη προτεραιότητα που πρέπει
να δώσουμε στη διασύνδεση, την οργανική σχέση και διάρθρωση του
τριγώνου: δυνάμεις θεσμοποιημένης εργασίας - στρώματα έργων -
οικονομικοί μετανάστες. Eκεί κρίνεται, κυρίως, η ενότητα, η συνοχή
και η αλληλεγγύη της κοινωνίας μας.
Παράλληλα ο προοδευτικός κοινωνικός συνασπισμός διευρύνεται συνεχώς
με τα νέα στρώματα που γεννά η νέα εποχή των επιχειρηματιών, των
επιστημόνων της εξειδικευμένης εργασίας. Oι δυνάμεις αυτές μπορούν
να συμβάλλουν αποφασιστικά στην παραγωγική ανασυγκρότηση και τον
εκσυγχρονισμό του τόπου.
Kαι βεβαίως, ο νέος συνασπισμός πρέπει να απευθυνθεί και να ενσωματώσει
τις κοινωνικές δυνάμεις που αγωνίζονται για τα σύγχρονα αιτήματα
που αφορούν την οικολογία, τον πολιτισμό, την παιδεία, το δίκτυο
κοινωνικής αλληλεγγύης, την ισότητα, τα κοινωνικά προβλήματα της
νέας γενιάς, την προστασία και την ασφάλεια του πολίτη, το περιβάλλον,
ό,τι δηλαδή συνιστά την ποιότητα ζωής στον κόσμο του παρόντος
και του μέλλοντος.
Kατά συνέπεια, ο νέος προοδευτικός κοινωνικός συνασπισμός συσπειρώνει
σε μια διαρκώς διευρυνόμενη κοινωνική πλειοψηφία τις δυνάμεις
της εργασίας, της παραγωγής, του πολιτισμού, της οικολογίας, της
επιστήμης, της κοινωνικής αλληλεγγύης.
29. H μετατροπή της κοινωνικής
πλειοψηφίας σε πολιτική δύναμη
H μετατροπή αυτής της κοινωνικής πλειοψηφίας σε
πολιτική δύναμη που θα καθορίσει την επίτευξη των σύγχρονων οραμάτων
και στόχων του ελληνισμού και θα διασφαλίσει την προοδευτική πορεία
του τόπου, γίνεται με όρους κοινωνίας και αναγέννησης της πολιτικής
και όχι με όρους νομής και διαχείρισης εξουσιών.
Aυτό προϋποθέτει πολύ συγκεκριμένες επιλογές και κατευθύνσεις:
1. Στο επίκεντρο των στόχων μας βρίσκεται πάντοτε ο πολίτης και
η ευημερία του, ο σεβασμός στην αυτονομία του, τη συμμετοχική
του δύναμη, την ενεργό του δράση. H νέα εποχή απαιτεί συλλογικά,
κοινωνικά και πολιτικά υποκείμενα που δεν υποβαθμίζουν τον πολίτη
σε μάζα, ούτε τον χειραγωγούν. Mια νέα σχέση του ατομικού με το
συλλογικό οφείλει να αποτελέσει τη βάση της συγκρότησης αυτών
των υποκειμένων.
2. Oι διαχωριστικές γραμμές στην κοινωνία δεν προκύπτουν στο όνομα
ιστορικών πολιτικών αντιπαραθέσεων, αλλά στην πραγματική βάση
των στόχων της σύγχρονης ανάπτυξης. Δεν είναι πια αρκετά μια κοινωνία
τυπικής συναίνεσης που εξαντλεί τον κοινωνικό διάλογο στη διανομή
της πίτας ανάμεσα σε παραδοσιακούς κοινωνικούς εταίρους. Πρέπει
να εξοικειωθούμε με την ιδέα ότι η κοινωνία του σήμερα και του
αύριο θα στηρίζεται σε μία ενσυνείδητη αναπτυξιακή συμμαχία αντιπαρατιθέμενων,
ίσως, αλλά συμβατών συμφερόντων. O νέος προοδευτικός κοινωνικός
συνασπισμός οφείλει να αρθρώνει αυτή τη συμμαχία μέσα από ολοκληρωμένες
συμφωνίες που περιλαμβάνουν όλες τις όψεις της πραγματικής ανάπτυξης:
την παραγωγική ανασυγκρότηση, την αύξηση της παραγωγικότητας,
την εξωστρέφεια, την ανταγωνιστικότητα, την απασχόληση, το κοινωνικό
κράτος, την ποιότητα ζωής. Oι συμφωνίες αρθρώονται σε τοπικό,
περιφερειακό, εθνικό, ακόμη και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στη βάση κατά
συνέπεια των νέων διαχωριστικών γραμμών οριοθετούνται, κρίνονται
και τελικά πραγματοποιούνται τα κοινωνικά, προοδευτικά και εθνικά
μέτωπα και αντιστοιχούνται οι πολιτικές δυνάμεις.
3. Στην πρώτη γραμμή αυτής της οριοθέτησης βρίσκεται ο επανακαθορισμός
του ρόλου της πολιτικής στο χώρο του ιδιωτικού και η κυριαρχία
του κοινωνικού κριτηρίου της πολιτικής πράξης απέναντι στο ατομικό
ή το κρατικό. H νέα σχέση της προοδευτικής πολιτικής με την κοινωνία
και η αφετηρία της αναγέννησής της ξεκινά από τη συνειδητοποίηση
ότι η στρατηγική πραγμάτωσης των στόχων της, δεν περνά πιά κυρίαρχα
μέσα από το κράτος, ούτε εξαντλείται σ' αυτό. Eπιστρέφει στη βάση
της παραγωγής και της καθημερινότητας του πολίτη για να απευθυνθεί
σ' αυτόν στη δημιουργική του δύναμη, αυτενέργεια και πρωτοβουλία.
Tο κράτος έπαψε πια να υποθάλπει το όνειρο της ατομικής και συλλογικής
καταξίωσης και ολοκλήρωσης. Xρειαζόμαστε κοινωνίες με ανεπτυγμένες
όλες τις φυσικές, ανθρώπινες και παραγωγικές μας δυνατότητες,
ικανές να αποφασίζουν και να ελέγχουν την ίδια τους την πορεία.
Oι εξελίξεις της εποχής μας δίνουν όλες τις δυνατότητες γι' αυτό.
4. Στη βάση αυτής της κατεύθυνσης το διαρθρωμένο μαζικό κίνημα
πρέπει να αναζητήσει το νέο του ρόλο και να ανασυγκροτηθεί. Συνδικαλισμός,
αυτοδιοίκηση, νέα κινήματα και ρεύματα, μη κυβερνητικές οργανώσεις,
ενοποιούν δυνάμεις και στόχους στα πλαίσια των ολοκληρωμένων συμφωνιών.
H κοινή δράση στα ευρωπαϊκά πλαίσια, η γενίκευση και υλοποίηση
των αιτημάτων, η αλληλεγγύη και η συμπόρευση με τους ανέργους
και τους οικονομικούς μετανάστες, έρχονται να τροποποιήσουν, να
συμπληρώσουν το παραδοσιακό διεκδικητικό πλαίσιο. Ως ισότιμοι
κοινωνικοί εταίροι έχουν πλέον γνώση και είναι υπεύθυνοι και ώριμοι
συντελεστές της νέας ευημερίας, αλλά και της διαμόρφωσης των ευρύτερων
πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων. H σχέση των αντιπροσωπευτικών
θεσμών (συνδικάτο-αυτοδιοίκηση-κοινωνικοί φορείς) τόσο με τα κόμματα,
όσο και τις κοινωνικές δυνάμεις, πρέπει να επαναπροσδιοριστεί
στη βάση της αυτονομίας και της μη υποκατάστασης. Σχέση που οφείλει
να εγκαταλείψει τον άκριτο κομματισμό και την χειραγώγηση και
να διαμορφώσει νέους όρους οργάνωσης και παραταξιακής δράσης.
30. Πολιτικό σύστημα και ανασύνθεση
του προοδευτικού χώρου
Aπό την αρχή ξεκαθαρίζουμε ότι το ΠAΣOK θα διεκδικήσει
την επόμενη τετραετία στις εκλογές του 2000 με το ισχύον εκλογικό
σύστημα για να ολοκληρώσει το πρόγραμμα που παρουσίασε στον ελληνικό
και ψηφίστηκε γι' αυτό στις εκλογικές αναμετρήσεις του '93 και
του '96. Πιστεύουμε ότι αυτό υπαγορεύει το συμφέρον του τόπου
και οι εθνικές επιταγές.
Ωστόσο το τέλος του ιστορικού κύκλου της μεταπολίτευσης με την
αντίστοιχη διάταξη και ανάπτυξη των πολιτικών δυνάμεων που προκάλεσε,
φέρνει στο προσκήνιο την πορεία του πολιτικού συστήματος, την
αυθεντική αντιστοίχηση των κομμάτων και των κοινωνικών δυνάμεων
και βεβαίως, επαναφέρει σε νέα βάση το αίτημα της ανασύνθεσης
του ευρύτερου προοδευτικού χώρου.
Oι ανάγκες και οι μεγάλες προτεραιότητες της χώρας υπαγορεύουν
ένα πολιτικό σύστημα που αναπτύσσεται και λειτουργεί σε συνθήκες
αδιατάρακτης πολιτικής σταθερότητας, καθαρών και σύγχρονων κανόνων
πολιτικών σχέσεων και επιδιώξεων και ολοκληρωμένη δημοκρατική
δομή που επιτρέπει την πιο αυθεντική έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας.
O συνδυασμός αυτών των θεμελιακών, για μας, παραμέτρων, οφείλει
να διασφαλίζει σταθερή και ισχυρή Kυβέρνηση, αποτελεσματική και
δημοκρατική λειτουργία.
Aρνούμαστε να αποδεχθούμε τις συμπληγάδες δύο υπαρκτών κινδύνων:
- την ενσωμάτωσή μας σε ένα σύστημα σχέσεων και εξουσιών που
καθιστά τον δικομματισμό δύο μεγάλων πόλων που εναλλάσσσονται
στη διακυβέρνηση μια απλή διαχείριση και νομή της εξουσίας,
που ελέγχεται από εξωθεσμικά οικονομικά ή πολιτικά κέντρα.
- την πολυδιάσπαση και τον κατακερματισμό των υπαρχόντων σχηματισμών
που οδηγεί στην ιταλοποίηση της πολιτικής ζωής και σε τεχνητές
πλειοψηφίες κορυφής μιας αδύναμης και ατελέσφορης εξουσίας.
Δεν νομίζουμε ότι οποιαδήποτε παρόμοια προοπτική ανταποκρίνεται
στις ανάγκες της χώρας και τώρα και στο μέλλον. Tο εκλογικό
σύστημα στις πάγιες αρχές και διατάξεις του πρέπει να διασφαλίζει
την κατά το δυνατόν αναλογικότερη εκπροσώπηση αλλά και να αποφεύγει
τους δύο αυτούς κινδύνους.
Δεν έχουμε, για λόγους αρχής και ιδεολογίας, την
ψευδαίσθηση ότι ο νέος προοδευτικός κοινωνικός συνασπισμός ταυτίζεται
με ένα κόμμα. Eίναι πολύ ευρύτερος. Oύτε ότι οι κοινωνικές δυνάμεις
είναι αμετάκλητα προοδευτικές ή συντηρητικές και ανήκουν σε ένα
κόμμα. Πολύ περισσότερο που στις σύγχρονες κοινωνίες η έκφραση
των νεών διαχωριστικών γραμμών στο πολιτικό επίπεδο επανατοποθετεί
σε νέα βάση την έννοια και την αντιπαράθεση του συντηρητικού με
το προοδευτικό. 'ρα δεν είμαστε κατά των συνεργασιών αρκεί να
εκφράζουν ώριμες συγκλίσεις σε επίπεδο στρατηγικής και διακυβέρνησης
και όχι μόνο και μόνο την επιδίωξη για νομή της εξουσίας.
Eίναι φανερό ότι αναγνωρίζοντας την ανάγκη ανασύνθεσης του ευρύτερου
προοδευτικού χώρου της ελληνικής αριστεράς, πρέπει να μιλήσουμε
για μια βαθιά κοινωνική διεργασία την οποία διευκολύνει ο άμεσος
και ουσιαστικός διάλογος στην κορυφή και όχι απλώς πολιτική διαπραγμάτευση
κατανομής εξουσιών.
Mια τέτοια ανασύνθεση απαιτεί να δώσουμε τέλος στην ιστορική εποχή
που οι σχέσεις των κομμάτων κυριαρχούνται είτε από τον δικομματικό
ηγεμονισμό είτε από τα κόμματα - μπαλαντέρ. Kαι να ανοίξουμε ένα
νέο ιστορικό κύκλο ουσιαστικών προγραμματικών συγκλίσεων που προκαλούν
τις κυβερνητικές συμπράξεις, δεν έπονται αυτών, και επαναθεμελιώνουν
το προοδευτικό μέτωπο απέναντι στο μέτωπο της συντήρησης.
O μόνος δρόμος για μας είναι η πολιτική ανοιχτών θυρών χωρίς ηγεμονισμούς
και προαπαιτούμενα με στόχο ουσιαστικές συγκλίσεις στον ευρύτερο
χώρο της κεντροαριστεράς πάνω στα μεγάλα προβλήματα του τόπου,
με προγραμματικές και πολιτικές συμφωνίες που διαμορφώνονται ανάμεσα
στα κόμματα, κινήσεις πολιτών, παρατάξεις και χώρους από μηδενική
βάση.
|
