KÜLTÜR, YAZIN, SANAT

Cumhuriyet Halk Partisi'nin kültür politikası;

Tüm isanları bir tutan, kendi mutluluğunu, refahını tüm insanlığın ve toplumun mutluluğu ve refahında arayan; kendi kişiliğini geliştirirken toplumla da bütünleşebilen insanı;

Emeğe üstün değer veren, ezmeyen, ezilmeyen ve ezdirmeyen, yapıcı, yaratıcı, barışçı insanı;

Herkesin kişiliğinin özgürce geliştirmesiyle toplumsal dayanışmayı bağdaştıran; düşnce özgürlüğü ve ayrılıkları içinde ulusal birliği koruyup güçlendiren bir kültür ortamı oluşturmaya yöneliktir
.

KÜLTÜRDE GELİŞME VE ÇEŞİTLİLİK
Kültür, hoşgörü ve özgürlük ortamında yeşerir, gelişir, derinlik ve çeşitlilik kazanır. Bireyler özdeşleştikleri toplumun, tarih kesitinin ve coğrafyasının değerleri ve öğretileri, paylaştıkları evrensel ülküleri çerçevesinde kendilerini özgürce tamamlayabilmeli, kimliklerini etkileyen kültür mozayiği içindeki konumlarını özgürce belirleyebilmelidirler. Bu nedenle, CHP, toplumun bugününü kavraması, geleceğini koruması için en temel kaynak olan kültürün demokratikleşmesini, özgürce serpilip gelişmesini, farklı formlar içinde ifade edilebilmesini temel ilke olarak benimsemektedir.

Irk, din, dil, mezhep ve köken farklılıklarını kültür mozayiğimizin zenginliği olarak gören CHP, kültürde bu çeşitliliğin, ayrımsız olarak geliştirilmesine, korunmasına, saklanmasına ve sunulabilmesine katkıda bulunacaktır. CHP, bu alanda getireceği yeni politikalarla, sanat ve kültürü Türkiye insanının yaşamının bir parçası kılacak, sürekli gelişen bir kültür ve estetik anlayışın ülkemizde kurumsallaşmasının alt yapısını oluşturacak; temel eğitim kademesinden itibaren kültür derslerinin okutulmasını sağlayacaktır.

SANAT, DİL VE YAZIN'A DUYARLIK, SANATÇIYA DESTEK

Yazın ve sanatta yaratıcılık ve özgürlük, dilde zenginlik, toplumsal kültürel birikimin göstergesidir. Sanatı önemsemeyen, sanatçıları desteklemeyen toplumlar çağdaşlığı yakalayamaz. Yazın ve sanattka yaratıcı olan bireydir. O nedenle bireyin yaratıcılığını, özgürlüğünü sınırlayıcı güdümlü anlayış ve politikalar benimsenemez. Kamu, yazın, sanat, dil, kısaca kültürel etkinlik alanlarında birm yönlendirici ve güdümleyici işlev üstlenmekten çok, toplumsal kültür üretiminin tkemel ve altyapısal koşullarını hazırlamakla, kültürel etkinlikleri özendirici önlemler almakla yükümlü olmalıdır. Bu anlayışla, tüm Devlet sanat kurumları idarî ve sanatsal özerkliğe kavuşturulacaktır.

CHP, yazın ve sanatın tüm dallarında, kültürün her alanında, ürünrlerin yaratılması konusunda, toplumun bütün kesimlerine eşit olanaklar tanımayı hedef almaktadır. Sanatçılarınl ve yazarların müdahalelerden uzak bir anlayışla özendirilmesi ve desteklenmesi, bu amaçla özerk bir Sanat Kurumu'nun oluşturulmasını sağlayacaktır. CHP, kitap, kitabevleri ve kütüphaneler için özel duyarlılık içinde olacak, destek sağlayacaktır. Telif hakları sahipleri lehine geliştirmek; patent ve fikrî mülkiyet ile ilgili mevzuatı çağdaş yapıya kavuşturmak; sanatçıların, yazarların ve düşünürlerin sosyal güvenliğlini sağlamak; vergi kolaylıkları getirmek için gerekli adımları atacaktır. Siyasî amaçlı veya keyfi yasak ve sansürü, her türlü idarî öndenetimi kesinlikle kaldıracaktır. Bu konuda sadece yargı kararlarına bağlı kalınacaktır.

Halk kütüphanelerine ülkemizde yayınlanan tüm kitapların alınması, kitabevlerine kitap için özel kağıdın ayrıcalıkla tahsisi, gezici kütüphanelerin yaygınlaştırılması sağlanacak; Talim ve Terbiye Kurulu kaldırılacaktır. CHP, tiyatro, bale, opera, sinema ve özgün-çok sesli ve çağdaş müziği kültürel gelişmenin önemli ögeleri olarak kabul etmektedir. Bu alandaki faaliyetlerin uluslararası ölçüde kavuşabilmeleri için devletçe desteklenceklerdir. Yerel kültürel mozayiğimizin zenginlik, farklı güzellik ve folklorunun geliştirilmesi hedef alınacaktır.

Sanatın her dalında özel yeteneği bulunan gençler, eğitim veya benzeri süreçlerde becerilerini geliştirebilmeleri için, en geniş ölçüde desteklenecektir. CHP, Atatürk'ün başlatmış olduğu Türk dilinlin gücünü halktan ve kaynaklarından alarak zenginleştirilmesi; arı, yalın ve özgün yapısını koruyabilmesi; yazın, sanat ve bilimin her alanında yeterli hale gelmesi sürecini kararlılıkla sürdürecektir. Bu amaçla kurulmuş bulunan Türk Dil Kurumu'nun kapatılmasını, adının ve mal varlığını güdümlü ve bağımlı bir resmî kuruluşa verilmesini ara dönemin hukukdışı bir tasarrufu sayan CHP, Türk Dil Kurumuna gerçek niteliğinin ve öz varlığının kazandırılmasını zorunlu görmektedir. Türk Dil Kurumu ile birlikte Atatürk'ün resmî vasiyetnamesinde yer alan Türk Tarih Kurumunun gerçek işlevlerini sürdürebilmeleri için gerekli yasal düzenlemeler yapılacaktır.

TARİH, KÜLTÜR VE DOĞA ZENGİNLİKLERİNİN KORUNMASI

Tarih ve kültür zenginliklerimizin, tarihi kültürel mirasımızın doğasını oluşturan yapısının, taşınır veya taşınmaz kültürü varlıklarımızın özenle korunması gerekir. Kamu kesiminin bu alandaki hizmet süreçleri yetersiz düzeydedir. Kültür varlıklarına ait oldukları yerlerde sahip çıkılmalı, korunmalı ve yaşatılmalı; ait oldukları ortamlarda insanlığa sunulmalıdır. CHP, bu değer ve zenginlikleri, çağdaş yöntemlerle kavrayarak tüm birikim ve özellikleri ile gelecek nesillere aktarmayı temel görev bilmektedir. Ülkemizden çıkartılmış kültür varlıklarının geri kazanılması hedef alınacaktır.

CHP, tarihi çevreyi içindre yaşayan insanlarla beraber toplumun hizmetine sunacaktır. Bu konuda ekonomik çerçeveyi düzenleyecek bir kurumsal ve yasal yapı da hızla oluşturulacak. CHP, ülkemizin çok çeşitli kültürel birikimini, tarih-kültür ve doğa zenginliklerini, çağdaşy bilimsel yöntemlerle araştıran, dengeleyen ve yayan kurum ve arşiv düze8nin geliştirilmesini sağlayacaktır.