EĞİTİM

CHP'nin eğitimde hedefi, Atatürk'ün öngördüğü gibi, "Fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür" genç nesil oluşturmaktır.

Cumhuriyet Halk Partisi'nin kuracağı çağdaş eğitim düzeninde;

CHP'nin öngördüğü eğitim sistemi, değişimin ve yenileşmenin; beriyen özgürleştirilmesinin; düşüncesini, kişiliğini ve yeteneklerini özgürce geliştirebilmesinin aracı olacaktır.

Cumhuriyet Halk Partisi, eğitimi en temel insan hakları arasında saymaktadır. Eğitim hak, olanak ve özgürlüğünü çocuklarına, gençlerine yeterince sağlamayan toplumların çağdaşlayabilmesi olası değildir. Sosyal devlet her yaşta, herkese, yeterli, kalite ve "parasız eğitim hizmeti" sunmakla yükümlüdür.

CHP, iktidarında; eğitimde fırsat eşitliği gerçek anlamda sağlanırken;

Bu anlayışla, CHP "eğitimde fırsat eşitliğini" mutlaka sağlayacak, eğitim hakkının önündeki tüm engelleri kaldıracak; eğitim hizmetini, sadece varlıklıların ve seçkinlerin yararlanabileceği bir hak olmaktan çıkaracaktır. CHP, yeniden yapılandıracağı devleti bu anlayışa yönlendirirken, eğitim sektörüün eksikliklerinin kapatılabilmesine yönelik özel yatırım ve girişimcileri, devletin yakın denetimi altında özendirecektir. Varlıklı insanları ve çevrelerini eğitime gönüllü katkıları için yönlendirecektir.

Çalışanların ve dar gelirlilerin çocuklarına eğitimde "fırsat eşitliği" sağlanacak, maddi imkânsızlıklar nedeniyle yüksek eğitimden yoksun kalmamaları hedef alınacaktır. CHP, kız çocuklarının okullaşma oranlarındaki düşüklüğü giderek etkin önlemler alacaktır. Kırsal kesimdeki kız çocuklarına yatılı ve mesleki eğitim olanakları arttırılacaktır. CHP, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da eğitim m=hizmetlerindeki eksiklikler, eşitsizlikler ve aksaklıkları giderecek özel projeleri uygulamaya koyacaktır.

Gençlerin temel eğitim sonrasında da, kendi ilgi ve yeteneklerine göre eğitimlerini gerçekleştirebilecekleri gerekli ortam ve olanakların sağlanması hedef alacaktır. CHPy, orta öğretim düzeyinde öğrencilerin özel yeteneklerinin geliştirilmesine önem verecektir. Genel eğitim programları içinde, değişik yetenekte, daha çok öğrencinin ortaya çıkmasını sağlayıcı yöntemler uygulayacaktır.

CHP, ceza ve islah evlerinde genel eğitime ve meslek eğitimine özel önem verecektir; bu kuruluşlardaki eğitimle örgün eğitim arasında bağlantı kuracaktır. Serbest bırakılırken, hükümlülerin gördükleri eğitime göre iş bulmalarına yardımcı olunacaktır.

CHP, eğitim sistemimizde köklü bir reform yapacak, araştırmacı, sorgulayıcı ve kendine güveni olan bir nesil yetiştirebilmek için ilke ve yöntemleri yeniden saptayacaktır. Eğitim sistemimiz ile toplumsal, ekonomik ve politi sistemler arasında etkileşim, uyum ve denge sağlanacaktır.

CHP, çağdaş eğitim reformu ile gençlerimizi;

Laikliğin ve eğitimde birliğin kurucusu olan CHP, laik eğitimden ve Eğitim Birliği (Tevhid-i Tedrisat) ilkesinden asla ödün vermeyecek; bu alandaki eksiklikleri gidercektir. Eğitimi, hayat boyu devam eden kesintisiz bir süreç olarak gören CHP, eğitim sistemimizi; "Okul Öncesi Eğitim", "Temel Eğitim", "Orta Öğretim" ve "Yüksek Öğretim" olarak yenide düzenleyecektir.

Okul programları, bölgesel özellikler dikkate alınarak "çerçeve programı" niteliğinde hazırlanacak; yaparak ve yaşarak öğrenme ilke ve yöntemlerine ağırlık verilecektir. Eğitimde, devlet tekelindeki, tek tip düzenden, çoğulcu ve rekabetçi, çağdaş, ulusal ve özgün bir düzene geçiş hedef alınacaktır. Tek ders kitabı uygulamasından vazgeçilecek, gerçek anlamda çok kitap uygulamasına geçilecektir. Kültürel mozayiğimizin zenginliğini oluşturan özelliklerin eğitim sürecimize yeterince yansıtılmasına özen gösterilecektir. Türk dilinin ayrı, yalın ve özgün yapısını koruyarak, zenginleştirilmesi; yazın, sanat,silim ve öğretimin her alanda yeterli hale gelmesi hedef alınacaktır.

Eğitimin ortamlarının düzenlenmesinde çağdaş gelişmeler dikkate alınacaktır. Gereken yer ve durumlarda iki yönlü taşımalı eğitim uygulamasına gidilecektir. Eğitim teknolojisi ve eğitim bilmindeki en son yeniliklerden en üst düzeyde yararlanılacaktır. CHP, Milli Eğitim Bakanlığını aşırı merkeziyetçi ve müdahaleci yapıdan kurtaracaktır. milli Eğitim örgütü yeniden yapılanırken, merkezi yöneti küçültülecektir. Aşamalı olarak uygulanacak yerinden yönetim reformuna oşut olarak eğitim hizmetlerinin yerel yönetimlerce de yerine getirilmesi sağlanacaktır. Yerel yönetimler, bir aşamadan sonra kendi bölgelerinin belirli eğitim yönetimlerini üstlenirken, merkezi yönetimlerin hedef belirleylici, dengeleyici ve denetleyici işlevleri yerine getirmeleri hedef alınacaktır.

Okullarda ve milli eğitimin bütün yönetim kademelerinde demokratik yaşam ve yönetim biçimi gerçekleştirileck; öğrencilerin eğitim kurumlarında yönetime katılmaları özendirilecektir. Orta öğretim ve yüksek öğretim bölgeleri oluşturulacak; eğitim kurumlarının kurulu oldukları bölgelerde yaygın eğitim, çevre sorunları, toplumun kalkınması gibi alanlarda eğitsel sorunluluklar yüklenmeleri sağlanacaktır.

CHP, okul öncesi eğitimi, çocukların daha sağlıklı gelişmesinin koşulu, çağdaş eğitim anlayışının zorunlu bir kademesi olarak görmektedir. CHP, kültürel açıdan geri ve toplumsal olanaklardan yoksun yörelerden başlayarak, okul öncesi eğitime kavuşamamış çağ nüfusunun okullaşma oranını hızla yükseltecektir. Bu konuda, özellikle, çalışan kadınların, emekçilerin çocuklarına öncelik verecek; yerel yönetimlerin öncülüğü ve gönüllü kuruluşlara katkıları ile yeterince çocuk yuvası ve anaokulu açılmasını sağlayacaktır. CHP, özel eğitimi gereksinen çocuklar için etkin koruma ve eğitim olanakları hazırlamayı görev bilmektedir.

CHP, tüm çocuklarımıza ücretsiz, zorunlu "Temel Eğitim" vermeyi sosyal devlet anlayışının gereği saymaktadır. Temel Eğitim okullarında, Çok Amaçlı Okullara ve mesleğe hazırlayıcı nitelikte dokuz yıllık programlar uygulanacaktır. CHP, temel eğitimi çağdaş ülkelerin standartlarına ulaştıracaktır. Bu okullarda öğrencilerin gelişim düzeylerine göre başkaları ile birlikte çalışmada, iletişim kurmada, öğrenmede, araştırmada, sağlıklı yaşamda, çevreye duyarlı olmada, üretmede ve ürettiklerini tutumlu kullanmada yeterlilik ve bilinç kazandırılacaktır. Bugün yürürlükte olan milli Eğitim eskiyen bir kurum olarak çağın gerisinde kalmıştır. CHP, bu verimsiz eğitim düzenini değiştirecektir. CHP, öğrenim görmek isteyen Orta Öğretim çağ nüfusunun tümüne, ücretsiz Orta Öğretim olanağı sağlayacaktır. CHP, tüm orta öğretim kurumlarını "Çok Amaçlı Okullar" kapsamına alacaktır. Uygulamaya ülkenin bölgesel koşulları ve olanakları dikkate alınarak, kademeli olarak geçilecektir.

"Çok Amaçlı Okullar" öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine göre, akademik, sosyal, teknik, dini ve mesleki alanlarda farklı eğitim programları uygulayan kurumlar olarak yapılandırılacaktır. böylelikle, ilgi ve yeteneğe göre, eğitimde fırsat eşitliği sağlanacaktır. "Çok Amaçlı Okullar", aynı zamanda eğitim sistemimizi dağınıklıktan, verimsizlikten ve dengesizlikten kurtaracak, orta önğretim olanaklarını genişleterek mevcut orta öğretim kurumları arasında ayrıcalıkları giderecek, tüm orta öğretim kurumlarını tek çatı altında toplayarak eğitimde birlik ve bütünlüğü sağlayacaktır.

Çok Amaçlı Okullar, aynı zamanda, bir "Halk Eğitimi", (Yaygın Eğitim) merkezi olarak çalışacak; istyen yetişkinlere ve gençlere uygun eğitim programları sunarak ek eğitim etkinlikleri düzenleyecektir. Bu suretle, bu okullar normal eğitimden sonra da boş kalmayacak; etkinliklerini Halk Eğitimi ile sürdüreceklerdir. Orta öğretimde, bilgisayar ve multi-medya destekli eğitim teknolojilerinin yaygın uygulanmasına geçilecektir. CHP, bu okullarda, çağdaş yabancı dillerin eğitimine önem verecek; mezun olan her gencin bir yabancı dili iyi düzeyde öğrenmesi sağlanacaktır.

CHP, bugüne kadar büyük ölçüde gzöardı edilmiş olan engellilerin eğitimine gereken önemi verecek; özel eğitimi gereksinen öğrenciler için okul öncesi temel ve orta eğitim kurumları içinde bu amaçla özel derslikler açacaktır. Bu dearslik veya bu amaçla açılacak okullarda, konularında özel eğitilmiş uzman ve personelin istihdamına özen gösterilecek; "Rehberlik ve Araştırma Merkezi" hizmetlerinin engellilerin eğitimini destekleyip, etkinleştirmesi sağlanacaktır.

Engellilerin özel eğitim sürecinde ileri teknoloji olanaklarından yeterince yararlanabilmeleri sağlanacak, meslek ve sanat edinmelerine özen gösterilecektir. Engellilere Özel Eğitim programı uygulayan Temel ve Orta Öğretimde, engelli çocuklarının gelişim düzeylerine göre, sağlıklı, verimli, üretken, tutumlu ve dışa açık olma bilinçlerinin geliştirilmesi hedef alınacaktır.

Din eğitimi bireyin inaç dünyasını geliştiren, çağdaş gelişmeye açan, moral değerlerini zenginleştiren, insan ve doğa sevgisini arttıran nitelikte olmalı ve tam bir özgürlük içinde yapılabilmelidir. Bu anlayışla, CHP, özel ve resmi din eğitimini Eğitim Birliği kanununun çerçevesinde oturtmayı laik, demokratik devlet anlayışının vazgeçilmez kuralı olarak saymaktadır.

CHP iktidarında; İmam Hatip Okulları orta öğretimin "Çok Amaçlı Okullar" sistemine dahil edilecek; çağdaş, nitelikli din görevlisi yetiştirecek öğretim ortamı geliştirilecektir. İlahiyat fakülteleri ise başta bu okullara öğretmen olmak üzere, toplumun aydın din adamı ihtiyacını karşılayacak şekilde, eğitim ve öğretim programları ile beraber, yeniden düzenleyecektir. CHP, özel din eğitiminin devletin, yakın denetimi altında, amacı ve özü çerçevesinde faaliyet göstermelerini gerekli görmektedir. CHP, eğitim sisteminde din eğitiminin sadece "isteğe bağlı" hale getirilmesini, din derslerinin düzenlenmesinde farklı inanç ve duyarlılıkların varlığının da gözetilmesini öngörmektedir.

CHP yönetiminde, üniversiteler;

CHP döneminde, üniversiteler, en ileri v en yüksek düzeyde eğitim ve bilimsel araştırma yapan, bilgi üreten, bilgiyi hiçbir baskı ile sınırlama olmaksızın serbestçe yapabilen, özerk, bilim, eğitim ve kültür kurumları haline getirecektir. CHP, bu amaçla köklü bir üniversite reformu yapacak; YÖK sistemini kaldıracak; üniversitelere bilimsel ve yönetsel özerklik tanıyacaktır.

Üniversitelerin faaliyetlerini düzenleyecek çerçeve niteliğinde bir yasa çıkarılacak; her üniversite kendi yapacağı yönetmelikler çerçevesinde, kendi içlerinde seçecekleri organları eliyle yönetilecektir. Personelin ve öğrencilerin de yönetime katılmaları sağlanacaktır. Üniversitelerin kendi kurullarınca belirlenecek adayları arasından seçilecek "Yüksek Öğretim ve Eğitim kuruluşu" oluşturularak, üniversitelerarası eşgüdümü ve genel stratejikyönlendirme işlevlerini yerine getirmesi sağlanacaktır. CHP yönetiminde, yüksek öğretim çağdaş öğrenim teknolojilerinden, öğretme yerine öğrenmeyi öne çıkaran yöntemlerden yararlanılarak eğitimde verimlilik ve kapasite geliştirilecek, üniversiteler önündeki yığılmalar giderilecektir.

CHP, talep eden her öğrenciye uygun koşullu eğitim kredisi, mali durumu yetersiz olanlara karşılıksız burs sağlayacak; barınma ve yurt ihtiyacı sorununu çözecek; maddi sorunların eğitim hakkının engeli olmasına son verecektir. CHP yönetiminde, üniversiteler, temel ve orta öğretimin geliştirilmesinde, kendi bölgeleri içinde eğitsel etkinlikleri yürütmelerinde onlara yardımcı olacak ve sorumluluk alacaklardır. Üniversiteler, CHP'nin yenileşme, yeniden yapılanma anlayışı ile uyumlu olarak, her yaşta insanın "hayat boyu eğitim" anlayışına ulaşmasına aktif katkıda bulunacaklardır.

İnsanlığa saygıyı, ülke ve ulusa sevgiyi öğretmen öğretir. CHP, öğretmenlere sahip çıkacak, öğrenmenliği yeniden saygın ve çekici bir meslek haline getirecek, onurlu bir yaşam için gerekli özlük haklarına kavuşturacaktır. CHP yönetiminde, öğretmen yetiştirme ve çalıştırılmasına ilişkin ilkeler yenide düzenlenecek; öğretmen, Milli Eğitimin amaçlarını gerçekleştirebilecek ve eğitimin programlarını başarı ile uygulayabilecek bir nitelikte yetiştirilecektir. Yönetim ve denetim personeli çağın anlayışına uygun olarak yetiştirilecek; eğitimde destek hizmet personeline yerverilecektir.

Eğitim birimlerindeki yenilikleri izlemek, toplumun eğitim gereksinimlerini yanıtlamak ve eğitim personelinin kendilerini yetiştirme gereksinimlerini karşılamak için, "iş başında ve hizmet içinde" eğitimlerine süreklilik kazandırılacaktır. CHP yönetiminde, eğitim personelinin atanma, yer değiştirme ve değerlendirme işlemleri yeni örgütlenmelere uygun olarak yeniden düzenlenecek; öğretmenlerin eğitim, çalışma, atanma ve özlük hakları konularında tüm ilkeleri kapsayan bir çerçeve yasa çıkartılacak; ilgili mevzuat bu yasada toparlanacaktır. Öğretmen tayinlerinin aşamalı bir süreçte yerel yönetimler düzeyinde sonuçlandırılması hedef alınacaktır.

Milli Eğitim Bakanlığı, yerel yönetim, okul, çevre, veli, öğretmen ve öğretmen derneklerinin eğitim süreci çerçevesinde, aralarındaki ilişkileri güçlendirmeleri, katılımcı bir anlayışta yetki ve sorumluluk paylaşımları sağlanacaktır. CHP iktidarında, Milli Eğitim bakanlığınca, eğitimin her dalında eğitim yöntemlerinin uygulanmasında ve geliştirilmesinde, programlarınhazırlanmasında ve düzenlenmesinde eğitim amaçlarının saptanmasında, eğitim-öğretim ve yönetimle ilglili çalışmalarda ve uğraşlarda öğretmen örgütlerinin demokratik ve yapıcı katkılarının sağlanmasına özen gösterilecektir.

CHP, öğretmenleri, sendikalaşma ve grevli toplu sözleşme haklarına kavuşturacak; öğretmenlik görevlerini aksatmamak kaydıyla siyasi partilerde yer alabilmeleri için gerekli yasal düzenlemeleri gerçekleştirecektir. CHP, öğretmenleri ülke eğitim sistem ve programı ile ilgili kararlara katılabilmelerini, kendi yöneticilerini seçebilmelerini sağlayacaktır. CHP, ara rejimlerin kapattığı öğretmen kuruluşlarının mal varlıklarının tümünün geri verilmesini; öğretmen kuruluşlarının resmi kurumların güdümüne girmemesini; mevcut kuruluşların demokratik yöntemlerle öğretmenlerin yönetimine devredilmesini sağlayacaktır.