Değişimin ve yenileşmenin öncüsü CHP, 150'de gerçekleştirdiği "demokrasi devrimi"nden sonra, başgösteren yozlaştırıcı gelişmelere karşı demokrasiyi savunmak, kurumsallaştırmak, geliştirmek ve ona sosyal bir içerik kazandırmak işlevini üstlendi. CHP'nin bu dönemindeki demokrasi anlayışı ve mücadelesi, 1959'da "XI. Kurultay"ın kabul ettiği "İlk hedefler Beyannamesi" ile somut önerilere dönüştü.
"İlk Hedefler Beyannamesi" ile ortaya konulan demokrasi önerileri kısa sürede toplum tarafından benimsendi; 1961 Anayasası büyük ölçüde bu önerilere dayandırıldı. 1961 Anayasası ile, Türkiye, demokrasiye daha elverişli bir ortama kavuşarak, daha özgürlükçü bir geleceğe yönelme olanağına kavuştu.
CHP, 1960'ların hareketli düşünce ortamında köklü bir sorgulama ve arayış sürecini başlatmıştı. Partinin geleneksel tezleri tartışılıyor, solun evrensel doğrularıyla, Türkiye gerçeklerinin birleşmesine çalışılıyordu. 1965 seçiminegirerken, parti "Ortanın Solunda" yer aldığını belirtmekteydi. Seçim sonrasında yagın bir ideolojik ve siyasal tartışma ortamı oluştu. Sola açılan CHP, yeni bir söylem geliştirmekteydi. Gösterdiği yeni hedefler ve kullandığı yeni sloganlar toplumda güçlü değişim rüzgârları estiriyordu. CHP kendini "halkın partisi", "düzenin değil, değişimin partisi" olarak nitelerken, "demokratik sol" tanımını benimsemekteydi.
Yeni Program, bir yandan CHP'nin tarihsel geleneğini ve temellerini oluşturan "Altı Oku" bazı yeni yorumlarla geliştirmekteydi. Öte yandan da, Sosyalist Enternasyonel'e üyelik kararı doğrultusunda, sosyal demokrasinin evrensel ilkelerini "Altı Kural"" olarak benimseyerek, geleceği dönük tezlerini öncelikle aşağıdaki ilkelerden başlatmaktaydı;
Cumhuriyet Halk Partisi, "ÖZGÜRLÜK, EŞİTLİK, DAYANIŞMA, EMEĞİN ÜSTÜNLÜĞÜ, GELİŞMENİN BÜTÜNLÜĞÜ, HALKIN KENDİNİ YÖNETMESİ kurallarına dayanır." (CHP Programı, 1976)
CHP, kendi özü ve çağın gereksinimleri doğrultusunda oluşturduğu sosyal demokrat özelliklerini geliştirerek, Türkiye'yi 2000 yıllara hazırlamak amacındaydı. CHP'nin tarih ve Türkiye önünde üstlendiği bu büyük hedefe ulaşmasına, 12 Eylül 1980 darbesi engel oldu. Daha doğrusu, ancak belirli bir süre, 9 Eylül 1992'ye kadar engel olabildi.